Inhalt

Historischer Rundweg - Bord 5

Alte Schmiede

Een cultureel centrum, waar regelmatig exposities, lezingen, kleinkunst- en muziekevenementen worden gehouden.

Smederijambacht

Het smederijambacht behoort tot een van de oudste ambachten. Elk dorp had zijn eigen smederij. Op het platteland was de smid nog tot het eind van de 20e eeuw een onmisbaar en veelzijdig ambachtsman, bijvoorbeeld als beslagsmid voor wagens en landbouwvoertuigen, als hoefsmid, kunstsmid, sloten- en gereedschapsmaker.

Omstreeks 1900 lagen er in het centrum van Weeze vijf smederijen vlakbij elkaar, drie ervan alleen al in de Schmiedestraße. Vooral de boeren waren aangewezen op de hoef- en wagensmederij. Ze lieten versleten paardentuig repareren en regelmatig moesten paarden, meestal werkpaarden, worden beslagen.

Smederij Kerns

Aan het eind van de 19e eeuw werd de smederij van Theodor Kerns aan de Wasserstraße opgericht en later voortgezet door diens zoon Matthias Kerns. In de smederij bevond zich 100 jaar geleden een smidse met drie vuurplaatsen, een blaasbalk en een aambeeld. Voor een smidsvuur waren in die tijd wel 150 kilo kolen nodig, de blaasbalk was ongeveer twee meter lang. Bovendien beschikte de smederij over zogeheten zadelblokken, smeedvormen voor profielen, een buigmachine voor het buigen van de wagenwielen en een strek- en stuikmachine voor te grote wielen.

Het stampersoneel bestond uit vier of vijf mannen. Als materiaal was alleen ijzer aanwezig, hiervan werd alles met de hand gemaakt. Voor een ketting werden bijvoorbeeld de wartel,  knevel, schakels, de S-haken en alles wat er nog bij hoorde, gesmeed.

Het paard werd in een speciale stal beslagen, in het lokale dialect ook wel de ‘Nöttestall’ genoemd. Ook werden in smederij Kerns eenassige karren met grote wielen gebouwd.

Wederopbouw

Na de sluiting van de smederij in februari 1968 diende het gebouw alleen nog als opslagplaats en raakte steeds meer in verval. Om verder verval te voorkomen, kocht de gemeente Weeze begin 2004 het gebouw middenin het centrum.

Onder het motto ‘Van Weezer burgers voor Weeze’ verliep vanaf juli 2004 de wederopbouw, met de steun van vrijwilligers en veel gedoneerde spullen en geld van particulieren en bedrijven, voorspoedig. In november 2005 vond de officiële opening plaats.

Gebruik

De historische werkplaats middenin het centrum van Weeze ontwikkelde zich na voltooiing tot een trekpleister voor de gehele bevolking van Weeze. Het groeide uit tot een cultureel centrum, waar regelmatig tentoonstellingen, lezingen, kleinkunst- en muziekvoorstellingen plaatsvonden.

De smederij met smidsvuur, blaasbalg, transmissie-installaties en divers smeedgereedschap doet ook dienst als locatie voor huwelijksplechtigheden en wordt benut tijdens stadsfeesten. Ook plaatselijke verenigingen maken veelvuldig gebruik van het gebouw.

Arbeiders (met leren schorten) van smederij Kerns staan op de Wasserstraße, kijkje in de Wasserstraße vanuit het westen richting Markt, ansichtkaart omstreeks 1910.

Arbeiders (met leren schorten) van smederij Kerns staan op de Wasserstraße, kijkje in de Wasserstraße vanuit het westen richting Markt, ansichtkaart omstreeks 1910.

Vanaf 1968 raakte het smederijgebouw steeds meer in verval, tot het in 2004 door de gemeente Weeze werd gekocht, 2004.

Vanaf 1968 raakte het smederijgebouw steeds meer in verval, tot het in 2004 door de gemeente Weeze werd gekocht, 2004.

Met behulp van de A-jeugd van voetbalclub TSV Weeze en andere vrijwilligers was het dak snel weer gedekt, 2005.

Met behulp van de A-jeugd van voetbalclub TSV Weeze en andere vrijwilligers was het dak snel weer gedekt, 2005.

Kleinkunst in de Alte Schmiede, 2011.

Kleinkunst in de Alte Schmiede, 2011.

De twee gemetselde deurposten zijn ook tegenwoordig nog te zien. Het linkerdeel van de binnenplaats was overdekt, hier stond de 'Nöttestall', waarin de paarden werden beslagen. Pas in de jaren twintig werd de werkplaats uitgebreid, wat tegenwoordig nog goed te zien is. Van links naar rechts: Heinrich Belting (kopersmid en loodgieter uit Weeze), twee onbekende gezellen of leerlingen, Theodor Weigand (meesterschilder), Heinrich Verhülsdonk (eigenaar van het restaurant aan de Kirchplatz, op de hoek met de Loëstraße) en smid Theodor Kerns. Ansichtkaart omstreeks 1910.

De twee gemetselde deurposten zijn ook tegenwoordig nog te zien. Het linkerdeel van de binnenplaats was overdekt, hier stond de ‘Nöttestall’, waarin de paarden werden beslagen. Pas in de jaren twintig werd de werkplaats uitgebreid, wat tegenwoordig nog goed te zien is. Van links naar rechts: Heinrich Belting (kopersmid en loodgieter uit Weeze), twee onbekende gezellen of leerlingen, Theodor Weigand (meesterschilder), Heinrich Verhülsdonk (eigenaar van het restaurant aan de Kirchplatz, op de hoek met de Loëstraße) en smid Theodor Kerns. Ansichtkaart omstreeks 1910.